Tính thuế thu nhập cá nhân 2013 (từ 1/7/2013) và thực hiện trên Excel, VBA và C#

Luật thuế TNCN Việt Nam hiện nay gồm Luật thuế TNCN năm 2007 và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật thuế TNCN ban hành năm 2012, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2013.

Tham khảo tất cả các văn bản về thuế TNCN tại đây.

Theo Luật thuế thu nhập cá nhân, thuế TNCN gồm nhiều loại theo loại thu nhập (thu nhập từ kinh doanh, thu nhập từ đầu tư vốn,… tham khảo điều 3).

Ở đây ta chỉ tính thuế TNCN đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công (khoản 2 điều 3, Luật thuế TNCN).

Công thức chung:

Thu nhập tính thuế = Tổng thu nhập chịu thuế – Các khoản giảm trừ

Tổng thu nhập chịu thuế = Tổng thu nhập – Các khoản không tính vào thu nhập chịu thuế TNCN

Tiền thuế TNCN phải nộp = Thu nhập tính thuế x Tỉ lệ thuế theo biểu thuế

Trong đó:
– Các khoản không tính vào thu nhập chịu thuế TNCN gồm (mục b, khoản 2, điều 3):
+ Các khoản đóng góp bảo hiểm bắt buộc (đối với người lao động) gồm: Bảo hiểm xã hội 7%, Bảo hiểm y tế 1,5%, Bảo hiểm thất nghiệp 1% – tổng 9,5% – các tỉ lệ này áp dụng đến hết năm 2013; năm 2014 BHXH tăng thêm 8% (tổng = 10,5%) – tham khảo các văn bản về Bảo hiểm xã hội (BHXH, BHYT, BHTN) tại đây.
+ Các phụ cấp đặc thù do nhà nước quy định như: Phụ cấp ưu đãi cho nhà giáo, Phụ cấp thâm niên giảng dạy, Phụ cấp cho cán bộ đoàn, hội,… không tính vào thu nhập chịu thuế.
– Lưu ý: Phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung,… vẫn tính vào thu nhập chịu thuế.
– Các khoản giảm trừ gồm: giảm trừ gia cảnh (bản thân người nộp thuế và người phụ thuộc – điều 19), giảm trừ đối với các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo (điều 20). Từ 1 tháng 7 năm 2013, giảm trừ gia cảnh đối với nộp thuế là 9 triệu đồng, giảm trừ gia cảnh cho mỗi người phụ thuộc là 3,6 triệu đồng.

Cách tính thuế và quyết toán thuế

Thu nhập từ tiền lương, tiền công chia làm hai loại:
– Thu nhập thường xuyên: tiền lương, tiền công tại cơ quan, công ty ta đang làm việc – nơi ta thường xuyên có thu nhập từ tiền lương, tiền công hàng tháng.
– Thu nhập bất thường: thu nhập từ các khoản có tính chất tiền lương, tiền công nhưng không thường xuyên.

Ví dụ: giảng viên tại trường hàng tháng hưởng lương + phụ cấp chức vụ + phụ cấp vượt khung, đây là thu nhập thường xuyên; nếu đi dạy ngoài thì tiền dạy ngoài là thu nhập bất thường.

Hàng tháng, kế toán tiền lương tại nơi có thu nhập thường xuyên sẽ tính lương và tính tiền thuế TNCN tạm tính tiền thuế phải nộp cho tháng đó.

Cuối năm, nếu người lao động chỉ có thu nhập tại nơi có thu nhập thường xuyên và làm ủy quyền, kế toán sẽ làm quyết toán thuế giúp.

Tiền thuế năm sẽ được tính theo phần thu nhập tính thuế/năm theo biểu thuế lũy tiến từng phần quy định tại điều 22:

Biểu thuế luỹ tiến từng phần được quy định như sau:

Bậc thuế	Phần thu nhập tính thuế/năm (triệu đồng)	Phần thu nhập tính thuế/tháng (triệu đồng)	Thuế suất (%)
1	Đến 60	Đến 5	5
2	Trên 60 đến 120	Trên 5 đến 10	10
3	Trên 120 đến 216	Trên 10 đến 18	15
4	Trên 216 đến 384	Trên 18 đến 32	20
5	Trên 384 đến 624	Trên 32 đến 52	25
6	Trên 624 đến 960	Trên 52 đến 80	30
7	Trên 960	Trên 80	35

Nếu:
1. Tổng tiền thuế năm phải nộp > Tổng tiền thuế tạm tính hàng tháng đã nộp -> Hoàn thuế = Tiền đã nộp – Tiền phải nộp
2. Tổng tiền thuế năm phải nộp = Tổng tiền thuế tạm tính hàng tháng đã nộp -> Quyết toán.
3. Tổng tiền thuế năm phải nộp < Tổng tiền thuế tạm tính đã nộp -> Đóng bổ sung.

Ví dụ: một người không có giảm trừ đối tượng phụ thuộc (tức chỉ có giảm trừ cho bản thân người nộp thuế = 9.000.000đ). Thu nhập các tháng trong năm 2014 (giả sử) và thuế tạm tính được tính như sau:

Tháng	Tổng thu nhập chịu thuế	Giảm trừ gia cảnh	Thu nhập tính thuế	Tiền thuế tạm nộp
1	8,000,000	9,000,000	0	0
2	15,000,000	9,000,000	6,000,000	350,000
3	8,000,000	9,000,000	0	0
4	9,000,000	9,000,000	0	0
5	10,000,000	9,000,000	1,000,000	50,000
6	8,000,000	9,000,000	0	0
7	8,000,000	9,000,000	0	0
8	8,000,000	9,000,000	0	0
9	9,000,000	9,000,000	0	0
10	8,000,000	9,000,000	0	0
11	8,000,000	9,000,000	0	0
12	8,000,000	9,000,000	0	0
Tổng cả năm	107,000,000	108,000,000	7,000,000	400,000

Theo bảng trên, trong năm, người này đã tạm đóng thuế 400.000đ.

Tổng thu nhập chịu thuế trong năm của anh ta là 107 triệu nhưng tổng mức giảm trừ gia cảnh của anh ta = 12 tháng x 9 triệu đ/tháng = 108 triệu > tổng thu nhập chịu thuế (107 triệu) nên anh ta không phải đóng thuế.

Như vậy Tổng tiền thuế đã tạm đóng = 400.000đ > Tổng tiền thuế phải nộp = 0 nên anh ta được hoàn thuế 400.000đ.

Theo thông tư 113/2011/TT-BTC: Nếu người lao động có tổng thu nhập cả năm ước tính (sau khi đã trừ các khoản giảm trừ) dưới mức thu nhập phải đóng thuế thì có thể làm cam kết (theo mẫu 23/BCK-TNCN) gửi tổ chức trả thu nhập (cơ quan, doanh nghiệp trả lương)  để không tạm thu thuế hàng tháng.

Phụ cấp ưu đãi và Phụ cấp thâm niên giảng dạy của nhà giáo không tính vào thu nhập chịu thuế do đó không chịu thuế TNCN

– Tại khoản 3, Điều 1, Thông tư số 62/2009/TT-BTC ngày 27/3/2009 của Bộ Tài chính hướng dẫn sửa đổi, bổ sung Thông tư số 84/2008/TT-BTC ngày 30/9/2008 của Bộ Tài chính về thuế TNCN, quy định:
“3. Bổ sung vào điểm 2.2 các khoản phụ cấp, trợ cấp được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công như sau:
Đối với những lĩnh vực công tác, ngành nghề mà Nhà nước có quy định chế độ phụ cấp, trợ cấp,…thì các khoản phụ cấp, trợ cấp,…này không tính vào thu nhập chịu thuế.”

– Tại Công văn số 3221/TCT-TNCN ngày 07/8/2009 của Tổng Cục thuế V/v chính sách thuế TNCN hướng dẫn:

“…ngoài những khoản phụ cấp theo quy định tại điểm 2.2 mục II phần A Thông tư số 84/2008/TT-BTC ngày 30/9/2008 của Bộ Tài chính thì chỉ đối với những lĩnh vực, ngành nghề mang tính chất đặc thù mà cơ quan Nhà nước có thẩm quyền có quy định các khoản phụ cấp, trợ cấp riêng thì những khoản phụ cấp, trợ cấp này không tính vào thu nhập chịu thuế TNCN.
Đối với những khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp trách nhiệm của cán bộ công chức, và các khoản phụ cấp, trợ cấp do doanh nghiệp, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội quy định như: phụ cấp lãnh đạo, quản lý trong các doanh nghiệp, phụ cấp làm công tác Đảng, đoàn thể, phụ cấp tính theo lương của các đơn vị theo chế độ khoán kinh phí … không phải là những khoản phụ cấp đặc thù do vậy phải tính vào thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân.”

Căn cứ quy định trên thì: Khoản phụ cấp ưu đãi đối với nhà giáo đang trực tiếp giảng dạy trong các cơ sở giáo dục công lập theo đúng quy định tại Thông tư liên tịch số 01/2006/TTLB-GD&ĐT-BNV-BTC ngày 23/01/2006 hướng dẫn thực hiện Quyết định số 244/2005/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và khoản phụ cấp thâm niên đối với nhà giáo theo Thông tư số 68/2011/TTLB-BGDĐT-BNV-BTC-BLĐTBXH hướng dẫn thực hiện Nghị định số 54/2011/NĐ-CP về chế độ phụ cấp thâm niên đối với nhà giáo của Thủ tướng Chính phủ là hai khoản phụ cấp đặc thù áp dụng riêng đối với nhà giáo nên được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNCN.

Tính thuế TNCN trên Ms Excel – Tính chi tiết

Lập bảng tính như sau:

Lưu ý:
+ Vùng ô G7:L7 định dạng như sau (vào Format -> Cells -> Number -> chọn Custom trong mục Categories -> nhập vào ô Type): “<=”#,##0
+ Ô M7 nhập: >80.000.000

Công thức:
+ Ô E8 = $G$2+$G$3*D8
+ Ô F8 = MAX(C8-E8,0) – trong công thức này, hàm MAX nhằm loại trường hợp C8 – E8 < 0 (tức không chịu thuế).
+ Ô G8 = IF($F8-F$7<=0,0,IF(G$7-$F8<=0,G$7-F$7,$F8-F$7)*G$6) -> copy công thức này ra toàn vùng ô G8:L16
+ Ô M8 = IF($F8<=L$7,0,$F8-L$7)*M$6

Tính thuế TNCN trên Ms Excel – Tính gọn chỉ 1 cột tổng tiền thuế dùng hàm IF

+ Lập bảng phụ Biểu thuế (vùng I4:L12).

Công thức:
+ Ô G6 = IF(F6<=0,0,IF(F6<$L$6,F6-0,$K$6)*$J$6)+IF(F6<=$L$6,0,IF(F6<$L$7,F6-$L$6,$K$7)*$J$7)+IF(F6<=$L$7,0,IF(F6<$L$8,F6-$L$7,$K$8)*$J$8)+IF(F6<=$L$8,0,IF(F6<$L$9,F6-$L$8,$K$9)*$J$9)+IF(F6<=$L$9,0,IF(F6<$L$10,F6-$L$9,$K$10)*$J$10)+IF(F6<=$L$10,0,IF(F6<$L$11,F6-$L$10,$K$11)*$J$11)+IF(F6<=$L$11,0,(F6-$L$11)*$J$12)
+ Có thể dùng công thức dạng nhập trực tiếp các mức tiền và tỉ lệ thuế theo dạng như sau (không cần bảng phụ):
G6 = IF(F6<=0,0,IF(F6<5000000,F6-0,5000000)*5%)+IF(F6<=5000000,0,IF(F6<10000000,F6-5000000,5000000)*10%)+IF(F6<=….. Dạng này dài và khó chỉnh sửa tỉ lệ thuế và mức tiền thuế từng bậc nên không khuyến khích các bạn dùng.

Tính thuế TNCN trên Ms Excel – Tính gọn chỉ 1 cột tổng tiền thuế dùng công thức mảng

Công thức:
+ Lập bảng phụ trong vùng J5:K13
+ Ô G8 = SUM(($F8-$J$6:$J$12>0)*IF($J$7:$J$13-$F8<=0,$J$7:$J$13-$J$6:$J$12,$F8-$J$6:$J$12)*$K$7:$K$13)
Lưu ý: sau khi nhập đủ công thức trên, thay vì Enter, nhấn tổ hợp phím Ctrl – Shift – Enter (để nhập công thức mảng).

Tính thuế TNCN bằng hàm VBA

Option Explicit

Type BacThue
    Tien As Long
    TiLe As Double
End Type

Function ThueTNCN(Luong As Long, Optional SoNguoiPhuThuoc As Byte = 0, _
Optional GiamTru As Long = 9000000, Optional GiamTruPhuThuoc As Long = 3600000) As Long
    Dim thue As Long, t As Long, i As Long
    Dim BieuThue(7) As BacThue

    BieuThue(1).Tien = 5000000 ' den 5tr
    BieuThue(1).TiLe = 5 / 100
    BieuThue(2).Tien = 5000000 ' den 10tr
    BieuThue(2).TiLe = 10 / 100
    BieuThue(3).Tien = 8000000 ' den 18tr
    BieuThue(3).TiLe = 15 / 100
    BieuThue(4).Tien = 14000000 ' den 32tr
    BieuThue(4).TiLe = 20 / 100
    BieuThue(5).Tien = 20000000 ' den 52tr
    BieuThue(5).TiLe = 25 / 100
    BieuThue(6).Tien = 28000000 ' den 80tr
    BieuThue(6).TiLe = 30 / 100
    BieuThue(7).Tien = 2000000000 ' tren 80tr, luong toi da den 2.080.000.000d/thang
    BieuThue(7).TiLe = 35 / 100

    thue = 0
    If Luong > SoNguoiPhuThuoc * GiamTruPhuThuoc + GiamTru Then
        i = 1
        Luong = Luong - SoNguoiPhuThuoc * GiamTruPhuThuoc - GiamTru
        While Luong > 0
            If Luong <= BieuThue(i).Tien Then
                t = Luong
                Luong = 0
            Else
                t = BieuThue(i).Tien
                Luong = Luong - t
            End If
            thue = thue + t * BieuThue(i).TiLe
            i = i + 1
        Wend
    End If
    ThueTNCN = thue
End Function

Cách dùng:
Trong Ms Excel:

Ô G8 =ThueTNCN(C8, D8)

Tính thuế thu nhập cá nhân bằng C#

        struct BieuThue
        {
            public double Tien;
            public double TiLe;
        }

        BieuThue[] bieuthue = new BieuThue[7]{
                new BieuThue(){ Tien=5000000, TiLe=0.05},
                new BieuThue(){ Tien=5000000, TiLe=0.10},
                new BieuThue(){ Tien=8000000, TiLe=0.15},
                new BieuThue(){ Tien=14000000, TiLe=0.20},
                new BieuThue(){ Tien=20000000, TiLe=0.25},
                new BieuThue(){ Tien=28000000, TiLe=0.30},
                new BieuThue(){ Tien=2000000000, TiLe=0.35} // Thu nhập chịu thuế tối đa có thể tính toán là 2.080.000.000 đồng.
            };

        double Thue(double ThuNhap, byte SoNguoiPhuThuoc = 0, double GiamTru = 9000000, double GiamTruPhuThuoc = 3600000)
        {
            double t = 0;
            int i = 0;
            while (ThuNhap > 0 && i <= bieuthue.GetUpperBound(0))
            {
                if (ThuNhap <= bieuthue[i].Tien)
                {
                    t += ThuNhap * bieuthue[i].TiLe;
                    ThuNhap = 0;
                }
                else
                {
                    t += bieuthue[i].Tien * bieuthue[i].TiLe;
                    ThuNhap -= bieuthue[i].Tien;
                }
                i++;
            }
            return t;
        }